De uitslagen van verschillende onderzoeksresultaten hierover roepen eigenlijk meer vragen dan antwoorden op want de uitkomsten zijn erg verdeeld.
Verhoogt je middagdutje het risico op hart-vaatproblemen?
In een poll die ik hield onder leden van de Hart in Shape community bleken de meeste hartpatiënten wel eens een siësta te houden overdag. De een wat vaker dan de ander en ook niet altijd met het nut om echt in slaap te vallen maar soms ook om gewoon even een rustmomentje te pakken. Zelf doe ik ook wel eens een middagdutje als ik het nodig heb. Omdat je als hartpatiënt toch vaak flink moet inleveren op je energievoorraad, hetzij door de aandoening of door de bijwerkingen van de medicijnen. Na een paar nachten minder uren geslapen te hebben bijvoorbeeld, wanneer ik wat drukke dagen en of activiteiten heb gehad die mij veel energie hebben gekost maar ook wanneer ik s’avonds nog wat heb waar ik fit en scherp voor wil zijn, wil ik inderdaad wel eens lekker s’middags even middagslaapje houden. Die mogelijkheid heb ik gelukkig ook en meestal knap ik er ook echt van op. Maar in de research die ik deed voor dit artikel las ik, in de diverse wetenschappelijke onderzoeken die er op dit onderwerp zijn gedaan, veel tegenstrijdige uitkomsten. Zo zijn er studies die uitwijzen dat het doen van een powernap juist de kans op hart of vaataandoeningen kan vergroten! Een uitkomst van een onderzoek van the European Society of Cardiology’s* van augustus 2020 laat zien dat het doen van dutjes een verhoogd risico op overlijden kan geven (30%) en een hoger risico geeft op cardiovasculaire aandoeningen (34%). Maar een Zwitsers onderzoek dat is uitgevoerd door de University of Lausanne* geeft juist aan dat door het doen van af en toe een middagdutje dit risico juist afneemt met 48%. Er zijn dus veel tegenstrijdigheden en het onderwerp vereist waarschijnlijk meer onderzoek.De voordelen van een dutje:
De meeste studies komen qua uitkomsten wel overeen dat het doen van korte dutjes overdag zeker zinvol kan zijn voor:- Het geheugen. Wanneer je fitter bent onthoud je dingen beter en ben je scherper
- Je bent alerter dan wanneer je moe bent en je reactievermogen is groter
- Het kan helpen even weer je batterij op te laden wanneer je minder energie hebt
- Ook zou het doen van kortere slaapjes (minder dan 45-60 minuten) je bloeddruk doen verlagen
Maar het heeft ook nadelen:
- In plaats van op te knappen van je middagslaapje kan je er ook juist slaperiger door worden
- Wanneer je te lang slaapt (in diepe slaap bent en langer dan 45-60 minuten slaapt) kan dit s’nachts voor slaapproblemen zorgen en je wakker houden
- Ook zijn er studies de aangeven dat het doen van regelmatig langere dutjes overdag het lichaam juist gevoeliger maakt voor ontstekingen
Het effect van middagdutjes voor hartpatiënten
Veel hartpatiënten rusten regelmatig overdag. Sommigen zelfs dagelijks. De meest voorkomende reden is om even het energiepeil weer wat op te laten op dagen dat je meer vermoeid bent dan andere en sommigen hebben het ook nodig is om überhaupt de dag door te komen. Maar is het dan schadelijk of juist goed? De meeste studies zijn gedaan op mensen zonder gezondheidsproblemen en niet op hart- vaatpatiënten. Zijn de uitkomsten daarom dan ook wel representatief voor deze doelgroep? Veel revalidatieprogramma’s voor hart/vaataandoeningen moedigen het doen van een middagdutje aan wanneer je lichaam daar behoefte aan heeft. Ook komt het na een ingreep je herstel vaak ten goede en doe je er goed aan je grenzen qua vermoeidheid juist goed te bewaken.Hoe haal je het beste uit je middagdutje?
Wat alle onderzoeken in ieder geval gemeen hebben is dat de duur van je powernap key is. Kortere dutjes zijn gezonder dan langer en diep slapen overdag en het meest effectief. Slaap overdag niet langer dan 45 (tot 60) minuten. De aanbeveling is om maximaal 20-25 minuten te slapen omdat je binnen deze tijd niet in een diepe slaap kan raken. Dit is voldoende om je energie weer op te laden, je hersenfunctie te verhogen en te voorkomen dat je er s’nachts geen slaapproblemen door krijgt. Een wekker zetten is dus wel verstandig. Wanneer je niet in slaap valt heb je het waarschijnlijk ook niet echt nodig. Maar ook zelfs maar een paar minuten slapen heeft volgens onderzoeken al het positieve effect. En soms is even je hoofd neerleggen en een momentje voor jezelf pakken al voldoende. Nap tussen 12u en 15u s’middags. Wanneer je later op de dag slaapt kan dit je ervoor zorgen dat je s’avonds moeilijker in slaap valt en/of je s’nachts wakker houden. Ook zou dit volgens de onderzoeken voor je algehele gezondheid het beste zijn t.o.v. langer slapen gedurende de dag.- * European Society of Cardiologie, Long naps may be bad for health, augustus 2020
- * University of Lausanne, Heart BMJ, Association of napping with incident cardiovascular events in a prospective cohort study, 2019
